Tot niet zo gek lang geleden dachten veel mensen dat mobiliteitsbeleid en ruimtelijk beleid de wetenschappelijke ontwikkelingen op deze domeinen zou volgen, met enige vertraging weliswaar, maar toch: door voortschrijdend inzicht zou het beleid wegevolueren van de 20-eeuwse wildgroei waarover iedereen het eens was dat die ons hadden laten zitten met nogal wat gebakken peren. Zoals daar zijn: files, parkeerproblemen, verrommeling, verkwisting van schaarse en dus kostbare ruimte, versnippering, groentekorten, onleefbaarheid door uitlaatemissies en verkeerslawaai, verpaupering van de centra. Hoewel niet exhaustief zou je denken dat zo’n lijstje voldoende indrukwekkend is om nooit meer in dezelfde val te trappen.
Dom natuurlijk, om zoiets te denken. Want op die manier wordt nonchalant voorbijgegaan aan handenvol volkswijsheid over ezels die zich geen tweemaal aan dezelfde steen stoten, slingers die altijd weerkeren, berenvellen die te vroeg worden verkocht en strijders die te vroeg op hun lauweren zijn gaan rusten. We kunnen niet zeggen dat we niet gewaarschuwd waren.
In veel steden en gemeenten heeft men die volkswijsheid dan ook in het achterhoofd gehouden. Men gaat er gestaag verder op het pad dat ruimtelijke planners, de meesters van het neologisme, ‘voortschrijdend inzicht’ hebben gedoopt. Er wordt daar getimmerd aan een consequente reconquista van de stad voor de mens, ten koste van het autoverkeer.
Op andere plaatsen evenwel is men ten prooi gevallen aan wat we in dezelfde lijn ‘terugschrijdend inzicht’ zouden kunnen noemen. Men grijpt er terug naar oude, eenvoudige, snel-klaar-recepten waarvan men kennelijk is vergeten dat ze oprispingen, braakneigingen en diarree veroorzaken.
Helaas is mijn eigen stad één van die plekken waar deze schadelijke vergeetachtigheid heeft toegeslagen en de gevolgen daarvan worden stilaan zichtbaar.
Twee voorbeeldjes. Eén: in de jaren zeventig werd, ondanks het protest van wat langharig werkschuw tuig, een kasteeltje afgebroken dat wij vandaag, met voortschrijdend inzicht, als monument zouden hebben beschermd. Het bijhorende park werd deels bebouwd met appartementen. Toen later één van die appartementen betrokken werd door de toenmalige rijkswacht, had die nood aan parkeerplaatsen vlakbij. Een tijdelijke kwestie, zo werd toen verzekerd, want de rijkswacht zou later verkassen naar een meer aangepaste locatie. Maar u weet hoe dat gaat: de rijkswacht verdween, de parkeerplaatsen bleven. De buurtbewoners namen ze, op wat vroemvroemgeluid na, geruisloos in gebruik.
Intussen was daar het voortschrijdend inzicht. Dat we te weinig groen hebben in ons centrum. En dat een wat groter stadspark het leven in het centrum aantrekkelijker zou maken.
Helaas, de boot werd gemist. Toen recent de aanliggende straat werd heraangelegd, was het inzicht alweer aan z’n terugtocht bezig. Niet het park werd in ere hersteld, wel de parking. De voorlopige parking werd definitief. En groter. Samen met het inzicht schreed ook het park achteruit.
Nu dient zich een nieuwe historische fout aan, weliswaar in een verkiezingsfolder verpakt als historische vooruitgang: “Minister-president Kris Peeters heeft onlangs 70.000 euro subsidie toegekend aan onze stad voor het verder versterken van onze handelskern. Hiermee zullen 44 extra parkeerplaatsen worden aangelegd op het braakliggend terrein ’t Loopke.”
“Braakliggend terrein” is in dit geval een eufemisme voor een gebied in het hart van de stad dat in het wervende stadsvernieuwingsproject enkele maanden geleden nog aangeduid werd als “potentieel groengebied of park”.
De werkelijkheid zal dus anders worden dan de simulatiebeelden waarmee men toen burgers, gemeentelijke commissie van ruimtelijke ordening en gemeenteraad verleidde: verharding in plaats van groen, meer autoverkeer in plaats van minder, meer ruimte voor lawaai en stank producerende auto’s in plaats van minder, meer drukte en minder levendigheid, meer lawaai van motoren en minder geluid van mensen, een parking in plaats van een park, een stoflong in plaats van een groene long…
Tja, het kan verkeren, dat wist Bredero al.
Maar laat ons nooit uit het oog verliezen dat ook het verkeren kan verkeren.
De Andere Kris Peeters 
triestig verhaal dat op zo vele andere plekken ook plaatsvindt. Het weinige stadsgroen wordt niet op zijn waarde beoordeeld – of net zoals je zegt als braakliggend verklaard – zodat men denkt dat alles beter is dan dat stukje natuur. Te weinig mensen verzetten zich ertegen, men heeft quasi vrijspel om alsmaar door te gaan. Anderzijds dan wel de groene uithangen met bvb. de volkstuintjes te ondersteunen, a ja want dat is populair dankzij de tv.
LikeLike
Alle verkeersproblemen ten spijt zijn er nogal wat mensen die zich verschuilen achter (of zelfs overtuigd van) het (hopelijk geen waan-) idee dat de auto over 10 jaar geen uitstoot meer zal hebben. En daardoor “rustig” verder blijven autorijden tot de oplossing zich aan hun deur komt aanbieden.
Ik begrijp het gedachte niet dat samen met de uitstoot alle problemen van de baan zouden zijn, of er verder helemaal geen problemen zijn.
LikeLike
Geachte,
Je kan misschien aan het gemeentebestuur van je gemeente het boek van
Alex Mitchel ‘landleven in de stad’ praktijkboek voor de creatieve stadstuinier
uitgeverij: ‘Fontaine uitgevers’ cadeau doen.
Pieter
LikeLike
Kris, eigenlijk zit je met een sociologisch probleem. Natuurlijk moet je de stad teruggeven aan de inwoners. Bijna alle centrumsteden zetten het voorbije decennium stappen in die richting. Met pleintjes, parken en zones 30… voor vaak jonge gezinnen. Het zijn de nieuwere generaties die met de bakfiets rijden of – zoals vorige week in De Morgen stond – niet langer persé een rijbewijs willen. Politici van hun kant moeten vooral de grootste groepen stemmers aanhoren, daar zit hun mandaat en macht. Laat dat nu net de oudere generaties zijn. Zij vormen de komende decennia de “absolute” meerderheid en bepalen het beleid, noem het maar de macht van de grote aantallen. Of je het nu wilt of niet: er zal meer geïnvesteerd worden in service flats dan in onderwijs. In deze is het ook geen toeval dat GAS-boetes in de eerste plaats “normaal” pubergedrag bestraffen en niet de overlast van de doorsnee kerkbezoeker (klokkengelui, af en aan rijden op zondagochtenden, …). En dus ook meer investeringen in de mobiliteit die past bij de urbanisatie van de jaren 60-70 dan die van vandaag. Als we de mobiliteit willen veranderen, zal die een oplossing voor deze wijken-voorsteden en oude gewoontes moeten bieden. (om mijn punt duidelijk te maken, heb ik gebruik gemaakt van zwartwit frames, val me dus niet aan op evidentie van de goedkope veralgemeningen, maar op het onderliggende beeld: “de jongere denkbeelden zijn qua aantal in de minderheid tov de oudere.”)
LikeLike