Ik weet het. Er zijn vrolijker manieren om een vakantie te beginnen, maar ik vond dat er enig tegenwicht nodig was voor de computerspelen en films die ondanks pogingen tot vredesopvoeding ons huis binnendringen.
Dus hielden we halt in Oradour-sur-Glane, een dorpje nabij Limoges dat op het einde van de Tweede Wereldoorlog op enkele mensen na helemaal werd uitgemoord: vrouwen en kinderen werden opgesloten in de kerk, waarna ze in brand werd gestoken, de mannen werden ondergebracht in enkele schuren die vervolgens werden doorzeefd met kogels. Daarna werd het dorp in de as gelegd. In de hoop dat dit nooit meer zou gebeuren (een hoop die intussen ijdel is gebleken, denk aan bijvoorbeeld Vukovar), lieten de Fransen het dorp in de staat waarin de SS het achterliet, als getuigenis tot wat oorlogslogica leidt.
Tot vandaag is het een raadsel welk motief de SS had om deze massamoord te begaan. Een Engelsman meent er de verklaring voor gevonden te hebben en schreef er in de jaren tachtig van vorige eeuw een boek over: een intrigerend verhaal waarin een geheim goudtransport van een SS-commandant (die voor eigen rekening werkte) en een jood in de Résistance de hoofdrol spelen. Waar of niet waar? Moeilijk te beoordelen.
Het komt de geloofwaardigheid van het boek niet ten goede dat de auteur zelf geen onbeschreven blad is: hij was betrokken in dubieuse financiële transacties tussen Frankrijk en Zwitserland en zat daar ook voor in de gevangenis. Anderzijds: het is door die escapades dat hij betrokken geraakte bij het goudverhaal.
En wat meer is: zijn versie heeft de verdienste een aantal mysteries rond Oradou van een verklaring te kunnen voorzien. En het zou ook begrijpelijk maken waarom de Fransen niet zo happig zijn om dieper in te gaan op het verhaal. In ieder geval, was er in het (overigens prachtige) bezoekerscentrum geen spoor te bekennen van het boek, laat staan van een andere poging tot verklaring.
Maar voor het overige sprak het dorp zelf boekdelen die geen uitleg behoefden…
MACNESS ROBIN, Oradour, Waarom de SS een heel dorp uitmoordde, 1988, 160 blz.
De Andere Kris Peeters 