De feiten voorbij

Nog één nachtje wakker liggen, dan zijn er verkiezingen.

Ik overdrijf niet: ik lig er wakker van. Omdat het deze keer niet gaat over wat accentverschuivingen binnen het democratisch bestel, maar over het democratisch bestel zelf.

Als de peilingen een beetje correct zijn, is de kans reëel dat we vanaf morgen in een Hongaars of Italiaans scenario zitten. Een waarin de rechtsstaat laagje per laagje wordt uitgekleed, tot die letterlijk niets meer om het lijf heeft.

Het moet gezegd: een aantal media deden in de laatste rechte lijn echt wel hun best om de extreemrechtse ballon te doorprikken (de leugens, de façade van fatsoen, het al dan niet subtiele racisme, het ongegeneerde interne gedweep met nazisme,…), maar het ziet er naar uit dat ze te laat met de feiten kwamen.

Voor veel kiezers doen die er niet meer toe. Het gebeurde eerst in de Verenigde Staten en daarna herhaalde het zich bij ons, onder onze neus en we beseften het niet. Eén voor één werden alle instituties beroofd van hun geloofwaardigheid. Of beter: niet één voor één, maar allemaal tegelijk. Het ging niet met de sloophamer, maar met vele vijltjes op alle fronten tegelijk. (O die ironie dat alleen extreemrechts de communist Gramsci goed gelezen heeft!)

Op het front van de wetenschap kwamen eerst de virologen in het vizier, daarna alle wetenschappers en experten. Heeft corona immers niet bewezen dat de wetenschap er soms naast kan zitten? Bewees de wetenschappelijke twijfel niet afdoende dat wetenschappers uiteindelijk ook maar ‘meningen’ hebben? Vandaag wordt wetenschappelijke evidentie door velen op schouderophalen onthaald, “want ze hebben hun eigen onderzoek gedaan”. Vaccins zijn dus chips die robots van ons maken en de door de mens veroorzaakte klimaatverandering is niet meer dan ‘klimaathysterie’ – ook al staat het water ons intussen letterlijk aan de lippen. Stikstof? Fijnstof? PFAS? Wat je niet ziet, kan alleen maar ingebeeld zijn.

Tegelijk werden de media aangepakt. Journalisten werden ‘journaille’, de officiële omroep een ‘regimepers’, het nieuws werd ‘fake news’. Gezaghebbende kranten werden MainStreamMedia die systematisch de waarheid verdraaien of verzwijgen. Berichtgeving over VlaamsBelangers die op de thee gaan bij een massamoordenaar, door Russen en Chinezen worden ingeschakeld om te desinformeren of Europese gelden oneigenlijk aanwenden? Alleen maar bedoeld om de aandacht af te leiden en dus het zoveelste bewijs van het complot. Factcheckers zoeken slechts spijkers op laag water. Het beweerde hoeft niet waar te zijn. Als het waar had kunnen zijn, is het al meer dan genoeg.

Op een ander front werd ijverig gezaagd aan de poten van de rechterlijke macht. Die zit vol ‘activistische rechters’ die Godbetert denken dat de wet boven ‘de volkswil’ staat. Een gerechtelijk onderzoek naar de handel en wandel van een politicus? Geen indicatie van mogelijke malversaties, wel het zoveelste bewijs van de Grote Samenzwering van de Deep State. Anders dan voor stikstof geldt is het feit dat je hem niet ziet het beste bewijs van zijn bestaan: je moet niet vragen hoe diep hij zit!

Werd ook aangepakt: het middenveld, ooit het toneel van botsende belangen en opinies en dus ‘de democratie at work’ bij uitstek tussen de verkiezingen in. Het middenveld kreeg de middelvinger. Het werd eerst vriendelijk, daarna almaar onvriendelijker verzocht zijn mond te houden: waren de heren en dames misschien verkozen? Nee? Dan mogen die vakbonden, natuur- en milieubewegingen, mensenrechtenverdedigers en ontwikkelingsorganisaties onmiddellijk opkrassen. Zo maakte het primaat van de politiek geleidelijk plaats voor de primaten van de politiek, de roepers en de brulboeien.

Bleven nog over: de Kerk, de culturele sector en het onderwijs. De eerste pleegde, geheel tegen de eigen doctrine in, zelfmoord. De andere twee werden de laatste maanden vakkundig omgelegd. Acteurs, auteurs, performancekunstenaars? Piemelzwaaiende, volksvijandige subsidieslurpers. Dat pakweg bedrijven met een veelvoud van die subsidies aan de haal gaan? Daarvoor kan je makkelijk wat alternatieve feiten bedenken die veel beter passen in het narratief.

Kleuter- en andere onderwijzers, leerkrachten, lectoren en professoren? ‘Woke’ tuig van de richel dat onze kinderen brainwasht met genderideologie en verklikt moet worden om op zwarte lijsten te belanden.

Op dat punt zijn we nu aanbeland: dat feiten er voor een belangrijke minderheid niet meer toe doen. Ze zijn de feiten voorbij en niet meer voor rede vatbaar.

Hoe we hen alsnog kunnen overtuigen dat ze niet omringd zijn door alleen maar kwaadwillende lieden die uit zijn op hun uitroeiing, dat we allemaal zoekend zijn naar houvast en dat fouten maken menselijk is en bijlange na niet altijd intentioneel?

Dat is de vraag die de overgebleven democraten vanaf morgen zullen moeten proberen te beantwoorden voor het Trumpisme helemààl naar hier is overgewaaid. Met het poneren van het feit gaan we er niet komen, met alleen maar redelijke argumenten evenmin.

Misschien is het een goed begin te erkennen dat het verfoeide ‘buikgevoel’ ook een feit is. Al geef ik meteen toe dat ik het er in het licht van de andere feiten verdomd lastig mee zal hebben.