RSS feed

Laat het hard gaan

Geplaatst op

Jaren geleden deed ik in dit obscure hoekje van het internet het voorstel om werk te maken van een voortuinreconquista. Er gebeurde niets.

Of schijnbaar niets. Want na een lezing vertelde iemand mij: “Gij hebt een Jerommekesslag”. Het klonk als een diagnose en ik denk dat ze troostend was bedoeld. De man refereerde naar de gespierde stripfiguur uit Suske en Wiske die af en toe een vuistslag uitdeelt. Het eerste prentje gebeurt er niks. Op het volgende zijn er enkele kleine scheurtjes te zien in het lijdend voorwerp. En tegen dat we onderaan de pagina zijn beland is het in scherven uit elkaar gevallen.

In dit geval duurde mijn Jerommekesslag zeven jaar. Ik geef ook toe: omdat ik er niet helemaal gerust in was, gaf ik sindsdien nog wel enkele kleine klopjes. Onder meer met enkele artikels (hier en hier) in De Standaard, tezamen met architect Tim Vekemans, die van ontharding intussen zijn tweede roeping lijkt te maken.

Nadat minister Schauvliege voorzichtig aanzette met het opzetten van zogenaamde proeftuinen (met o.m. Remove, een project van RE-ST, Voorland en Trage Wegen waarvan ik peter mocht zijn) lijkt haar opvolgster, minister Demir, de strijd met de verdroging en de waterschaarste, en dus de strijd voor de ontharding, tot volwaardig beleid te bevorderen. Recent lanceerde ze haar Blue Deal.

Het zou een trendbreuk kunnen zijn, ware het niet dat intussen de verharding nog altijd hard gaat in dit land. Gewoonlijk volgt er na zo’n zin iets over zes voetbalvelden per week die onder Vlaams beton verdwijnen en dat is deze keer niet anders. Alleen zijn die zes voetbalvelden een onderschatting. Ze houden immers geen rekening met de illegale verharding van voortuinen en opritten die er in tussentijd bijkomt en die door de meeste lokale besturen (volgens de enen groot- en volgens de anderen lafhartig) door de vingers wordt gezien.

Er waren nog stenen over, zodat ook nog wat in de hoogte moest worden gewerkt.

Als ik mijn waarnemingen in mijn eigen omgeving mag extrapoleren naar de rest van Vlaanderen, dan mogen er nog enkele voetbalvelden bij worden geteld. Soms letterlijk: denk aan de velden die verdwijnen onder het kunstgras. Meestal in het geniep: een klein betonnetje, een kwakje asfalt, een partijtje betonstraatstenen, wat verloren gelopen kasseien – vele kleintjes maken één groot.

Als iedereen zijn steentje bijdraagt, komen we er niet.

Zo verdwijnen aan de lopende band voortuinen, worden groene wijken grijs. Kiezel lijkt trouwens de nieuwste trend te zijn. Mocht Vlaanderen ooit toe zijn aan een rebranding, dan moet ‘Kiezelstan’ zeker in overweging worden genomen.

Maar daaraan wil Demir iets doen. Of daar lijkt het toch op. Na vele jaren van ‘aankondigingspolitiek’ wordt een mens al wat zuiniger met zijn enthousiasme . Ik doseer mijn blijheid: alvast de retoriek is veranderd en een nieuwe taal is doorgaans een voorbode van een nieuwe praktijk. Demir kondigde aan (ai…) te overwegen (ai, ai) een reglement te maken dat in heel Vlaanderen de volledige verharding van voortuinen zou verbieden.

Laat ik bij deze mijn steun uitspreken. Het moet dringend vooruitgaan: de vooruitgang kan pas beginnen wanneer de achteruitgang is stopgezet.

Zeven jaar is lang, ook voor een Jerommekesslag.

Over Kris Peeters

Mobiliteitsexpert en blikopener bij Bandenloze Vennootschap DAKP. Levert onafhankelijk mobiliteitsadvies, second opinions en creatieve ondersteuning aan bewonersgroepen, oudercomités, bedrijven en overheden. Voor vrijblijvende info: deanderekris@gmail.com Geeft lezingen over mobiliteit voor wie er klaar voor is. Zie: www.koortzz.be Auteur van 'Het Voorruitperspectief' (2000), 'De File Voorbij' (2010), 'Weg van mobiliteit' (2014) en 'Weg van het systeem' (2022). Schrijft daarnaast onder meer columns, opiniebijdragen, sporadische bijdragen her en der en - surprise! - blogberichten. Lector verkeerskunde aan de PXL Hogeschool in Hasselt.

Eén reactie Volgende »

  1. maar als je je voortuin in klinkers legt om je wagen te parkeren, dan maak je plaats op straat voor een fietspad 😉 In plaats van te verbieden zou de gemeente dit moeten betalen. Uiteraard met grasdoorgroei tegels. Tegelijk kun je mensen die hun auto op straat laten staan ervoor laten betalen. De gratis parking op straat wordt nu betaald door iedereen. Absurd is dat je als fietser betaald om een auto te zetten waar een fietspad kon zijn.

    Geliked door 2 people

    Beantwoorden
    • 1) elke voortuinverharding is tegelijk een privatisering van openbare ruimte: de ruimte ervoor wordt een oprit en die moet vrijblijven. Anderen kunnen er dus niet meer parkeren, maar er kan ook geen boom of geen bankje meer worden voorzien.
      2) fietspaden zijn niet altijd de oplossing voor fietsers

      Geliked door 1 persoon

      Beantwoorden
    • En waarom zou de gemeente daarvoor moeten betalen? Je vindt het absurd dat een fietser bijdraagt aan een parkeerplaats voor een auto op openbaar domein, maar wel normaal dat de gemeente (= de gemeenschap) betaalt voor een parkeerplaats op privaat domein? Om het op zijn Bond zonder Naams te zeggen: een betere wereld/ontharding begint bij jezelf! Je hoeft op niemand te wachten 🙂

      Geliked door 1 persoon

      Beantwoorden
  2. In Nederland gaat het ook hard met de verkiezeling. De mode schreef voor dat huizen, binnenmuren, keukens en meubilair donker moesten zijn, de lounge meubels waren allemaal log, zwart en vierkant, de tegels niet van Belgisch hardsteen want te duur, dus van goedkoper Nederlands beton in kleuren met fraaie namen die in feite eigenlijk allemaal zwart betekenen of bijna zwart.
    Bij veel mensen leeft ten onrechte het idee leven dat je met verstening van het terrein rondom je huis in een keer klaar bent, nooit meer onderhoud hebt, en dat het altijd netjes is. En als je dan ronde vormen wilt, neem je geen tegels maar grint, kiezels, split.

    Nog een reden om met die verstening op te houden, is dat al dat gesloten steen (en vooral de donkere) de warmte verschrikkelijk goed (en lang) vasthoudt. Op gras, onder bomen, in het bos is het tijdens een hittegolf goed uit te houden, op een betegeld terras niet. En op een met donkere steen betegeld terras al helemaal niet, ook niet nadat de zon onderging.

    Gelukkig is er ook een trend de andere kant op. In de interieurinrichting is de mode nog steeds stijl “grot”, maar met ook steeds meer “boho” en jungle/ botanisch, lichter hout, veel meer en grotere planten. Dat vertaalt zich buiten in lichtere (van stijl en kleur) meubels, in ronde en organische vormen, in opener halfverharding voor het terras waarin ook planten mogen groeien. Ik wil dat graag optimistisch duiden als een teken dat mensen meer waardering krijgen voor planten, natuurlijke materialen en de natuur zelf. Ik realiseer me dat ik als tuinontwerper behoorlijk bevooroordeeld ben.

    De Nederlandse overheid probeert de vergroening een handje te helpen door (in steden) dakgroen te subsidiëren, acties als Tegel eruit, plantje erin (als je een stoeptegel inlevert, krijg je daar een plant voor terug) , Operatie Steenbreek (begeleiding en daadwerkelijke hulp bij het vergroenen van stadstuintjes) en het stimuleren (en subsidiëren) van het maken van geveltuintjes (weghalen van stroken tegels direct grenzend aan de gevel). Wateroverlast wordt onder andere bestreden door mensen zelf deels verantwoordelijk te maken voor de afvoer van hemelwater en in verband met het watertekort ‘s zomers zijn er subsidies voor de aanschaf van regentonnen.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden
  3. We zien de zelfde ontwikkelingen in Nederland. Voortuinen veranderen in parkeerplaatsen. Wat moeten de mensen dan anders als je 2 auto’s heb en een camper?

    Like

    Beantwoorden
    • Bij ons in de straat hadden mensen hun oprit volgeparkeerd met auto en boot. Daarom parkeerden ze hun busje in de berm, met vier wielen op het gras. En de caravan moesten ze ook nog kwijt, die hebben ze toen 100 meter verderop gezet op zodanige wijze dat de in het donker vrijwel onzichtbare dissel gedeeltelijk een fietsuitrit blokkeerde.

      Like

      Beantwoorden
  4. Tijdens een hittegolf actie “voel het zelf” organiseren? Meet de hitte op je beton – bak een ei op je motorkap – neem de temperatuur van je muur – droog een partij tomaten op je dakpannen/terrastegels/bloot gazon/op de vochtige grond onder je hortensia of notenboom… maar het allerbelangrijkste is de Vlaming leren dat ‘proper’ desnoods wel binnen, maar zeker buitenshuis niet geldt als een valabel kenmerk…

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden
  5. Beste Kris

    In dit verband vestig ik graag de aandacht op het initiatief “Gärten des Grauens” van bioloog Ulf Soltau in Duitsland. Net zoals “Ugly Belgian houses” begonnen als blog of Facebook – pagina, maar ondertussen ook uitgemond in een boek. Hopelijk groeit het besef dat ontharding meerdere problemen tegelijk oplost…

    Vriendelijke groeten Brecht Verpoort

    Fietsersbond Halen Initiatiefnemer Café potager Zelem

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden
  6. Wij gingen de andere richting uit, en onthardden onze oprit, die vroeger volledig verhard was. Blijkbaar zo exceptioneel dat er een artikel geschreven werd voor ons lokaal blaadje. Hopelijk inspireert het anderen …

    http://www.antwerpen.be/nl/overzicht/district-merksem-1/nieuws/breekuit-volop-geur-kleur-en-smaak-met-meer-dan-20-verschillende-gewassen

    Like

    Beantwoorden
  7. Walter Roelants

    Vandaag (28-10-2020, vanaf 14u) tijdens plenaire vergadering actuele vraag in het Vlaams Parlement: “Actuele vraag van Steven Coenegrachts (Open Vld) aan Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme, over de ontharding van voortuinen”

    Like

    Beantwoorden
  8. De visie eigendom niet gelijk staat met volledige vrijheid kan er bij menig Belg nog niet in. Regelmatig zijn er mensen die kwaad worden als ze merken dat er mensen enige grenzen aan de vrijheid van het beheer van eigendom willen opleggen. Soms zijn mensen zelf verbaasd dat er al allerlei beperkingen bestaan.

    En velen zien het probleem toch niet. “Wat ik doe met mijn tuin, daar heeft toch niemand last van.” Dat die uitspraak niet klopt is vaak moeilijk aan die mensen uit te leggen. En als dat wel lukt dat vinden ze al snel een jij-bak of legt men de verantwoordelijkheid elders. En ook het argument van de glijdende schaal is zelden ver weg waarbij ook de wet van Godwin zelden veraf is. Want beperkingen opleggen, dat zijn toch nazi-praktijken?!

    Als het om het verharden van (voor)tuinen ga zie ik gelukkig ook wel een tegenbeweging. Zowel mensen die kiezen voor een groene natuurlijk tuin als mensen die duidelijk later blijken niet met die woestijntuinen gediend te zijn.

    Alleen vrees ik dat op dit ogenblik de evolutie gemiddeld in de slecht richting is en de gemiddelde natuurwaarde van tuinen aan het achteruit gaan is. Maar misschien (en hopelijk) vergis ik me daarin.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.