Die van de Provincie Antwerpen gaan kwaad op mij zijn. Of toch slecht gezind. Maar ik trek me er niks van aan. Want het algemeen belang gaat voor en ik zeg het dus toch: fiets-o-strade is een foeilelijk woord.
Fietsostrade is een woord dat bij de genoemde Provincie verzonnen is (op een lamlendige namiddag op een kantoor met asbestplafond, de sanseveria droevig voor zich uit starend voor het op wanhopige wolken uitkijkende raam, de koffie koud en slap – zo stel ik het me voor) en eind 2011 in een masochistische bui zowaar ingestuurd als kandidaat ‘woord van het jaar’. Gelukkig was de volksjury voor één keer wijzer.
Fietsostrade? Mijn god. Autostrade, ja, dat is een logisch woord: auto + strada en dat een ietsiepietsie vernederlandst. Maar fietsostrade? Die ‘o’ komt van auto, maar heeft geen andere functie dan het woord te laten bekken. Dat doet het nochtans niet: daarvoor smaakt het te veel naar die vermaledijde auto. Terwijl de fietsostrade net voor die auto een alternatief wil bieden en dus op zich een geweldig idee is: een snelle fietsverbinding, met zo weinig mogelijk kruisingen, in principe vrijliggend en met een comfortniveau waar een doorsnee-fietspad alleen maar van kan dromen. Zoiets verdient een naam die in niets herinnert aan die moordende concurrent, een naam die niet gekunsteld lijkt en niet geknutseld is met overschotjes schroot.
Waarom niet geloven in de eigen kracht, de fietsgedachte getrouw? Is, bijvoorbeeld, ‘velostrade’ dan niet veel beter en natuurlijker? En voor wie er aan verhangen was: de ‘o’ zit er nog altijd in. Alleen is die vieze smaak nu weg.
PS.Voor de liefhebbers: http://www.provant.be/mobiliteit/fietsen/fietsostrades/
De Andere Kris Peeters 
Voor 1 keer durf ik te zeggen: u loopt (wat) te hard van stapel… 🙂
Op zich heb ik geen enkel probleem met het woord, ook niet als het doet denken aan de auto, meer zelfs, de link naar autostrades is symbolisch van groot belang aangezien de fietsoadres de enige “fileloze” snelwegen zullen zijn… 🙂
naast velostrades zou ik ook ecostrades kunnen voorstellen…
LikeLike
Ik ben ook absoluut geen voorstander van fiets-o-strade, maar evenmin van velostrade. Ik gebruik meestal het woord fietssnelweg omdat dit mijn inziens het beste aangeeft wat van zo’n fietspad verwacht (buiten veilig, ook snel kunnen fietsen = geen (of weinig) kruispunten, verkeerslichten, … voldoende breedte, …) mag worden en wat het doel is van zo’n fietspad (snelle lange-afstandsverbindingen voor functionele fietsverplaatsingen).
Wat mij overigens veel meer stoort dan het woord op zich, is de uitholling van het concept. Zo durft de provincie te suggereren (o.a. in hun laatste mobiliteitsnieuwsbrief) dat er tussen station Antwerpen Centraal en Antwerpen Berchem reeds een fietssnelweg (of in hun woorden fiets-o-strade) ligt, terwijl dat absoluut niet het geval is. Men heeft de normen voor fietssnelwegen op sommige plaatsen dusdanig verlaagd, dat men geen probleem maakt van:
– overbodige en slecht ingestelde verkeerslichten
– uit het voorrang halen van fietsers
– gevaarlijke onbeveiligde kruisingen met trambanen
– verplichten oversteken
– …
LikeLike
Daar ligt inderdaad het pijnpunt: in “de uitholling van het concept”! Men spreekt al te vlug van een fiets-o-strade (of een velostrade, een fietssnelweg, … mij om het even) als het daar helemaal nog niet op lijkt!
LikeLike
Hier in België slagen ze er nog niet eens in de gewone (snel)weg fatsoenlijk berijdbaar te maken/houden, en nu zouden ze een fietssnelweg gaan aanleggen ? Jongens toch, laat me niet lachen !
Gelukkig woon ik vlakbij de Nederlandse grens, daar is het héél wat aangenamer (én veliiger) rijden ….
LikeLike
Fietssnelweg klinkt beter, niet?
@allewedertje: een fietssnelweg berijdbaar maken/houden is stukken eenvoudiger dan bij een traditionele ‘snel’weg. Om de eenvoudige reden dat fietsen stukken lichter zijn en dus minder schade aan de weg berokkenen. Alles wat je nodig hebt is de politieke wil om er plaats voor te voorzien.
LikeLike
@Maartenv : in de omringende landen rijden toch vergelijkbare (motor)voertuigen op de wegen en die zijn daar toch wel goed onderhouden en aangenaam om op te rijden ? Of rijden ze daar met lichtere voertuigen die minder schade veroorzaken ? Komaan zeg ….
Ondanks dat ook in België de auto nog steeds Koning is, zou je dat aan het wegennet niet zeggen, ongeacht of je je per motorvoertuig of per fiets verplaatst ….
LikeLike
Zo rap zijn die van de provincie Antwerpen niet kwaad of slecht gezind, Kris. Een foeilelijk woord? Misschien. Maar wel duidelijk en naar de fiets als marketinginstrument erg gebruiksvriendelijk. En is ook dat niet het doel van alle overheden en een aantal mobiliteitsactoren: de fiets in het hoofd van de mensen krijgen, zodat hun benen ook mee gaan trappen?
Wij hebben ondertussen de ervaring dat het woord fietsostrade (volgens de Taalunie trouwens zonder streepjes te schrijven) aanslaat, ook en vooral bij mensen die op dit moment nog niet de mentale of effectieve overstap gemaakt hebben van auto naar fiets.
Bovendien hebben we zo als provincie Antwerpen (eindelijk?) eens iets unieks en tonen we aan de rest van de wereld dat fietsbeleid hier leeft. (Getuige daarvan trouwens de meer dan 50 aanwezigen op onze studiedag Kwaliteitsvolle fietspaden aanleggen en onderhouden van vorige week.)
Fietssnelweg: te Hollands en velostrade: te Stad. En in fietsostrade zit …. het woord fiets, zodat mensen er niet meer overheen of naast kunnen kijken. Wat de provincie Antwerpen betreft, is het deel fiets dus veel belangrijker dan de O.
Renaat heeft trouwens wel een beetje gelijk als hij spreekt over het stuk tussen Antwerpen-Centraal en Berchem: te veel overbodige en slecht ingestelde lichten en dat soort zaken. Laat dat nu net de verantwoordelijkheid zijn van de stad Antwerpen, waar Kris ook wel een en ander in de pap te brokken heeft, dacht ik zo. (Renaat weet trouwens heel goed dat stad en provincie Antwerpen deze problematiek kennen en er mee bezig zijn om hem aan te pakken.)
Kortom: fietsostrade lelijk? Kan ons ook niet schelen, Kris: we blijven het gebruiken. En trouwens: als we alle lelijke woorden moeten bannen, zitten we binnenkort zonder I Pod’s, wc-borstels en voorruitperspectieven. 🙂
De andere Chris (van de provincie Antwerpen, trouwens ook een héééél lelijke naam heb ik altijd gevonden)
PS: Altijd welkom om dit te bespreken op ons asbestkantoor vol luchtzuiverende sanseveria’s met een slappe koffie.
LikeLike
Andere Chris,
Ik had niet de illusie dat de Provincie plots haar woordenschat zou aanpassen omdat deze jongen enige opwerpingen heeft gemaakt. Maar blijf toch maar zoeken naar een mooier alternatief (een mooie lading verdient een mooie vlag): niet te stad, niet te provinciaal, niet te Hollands… Jullie kunnen dat, daar ben ik van overtuigd.
In afwachting probeer ik het woord zoveel mogelijk te vermijden en wanneer dat niet kan, te schrijven zonder die streepjes. Dat scheelt alvast een beetje in lelijkheid.
En ik houd je aan die koffie, maar zonder asbest.
Maman verte,
Ik heb niks tegen sanseveria’s ofte vrouwetongen. Het zijn doorgaans brave planten. Maar sinds ik Orwells ‘Houd de sanseveria hoog’ (‘Keep the aspidistra flying’) gelezen heb, bekijk ik ze wel met andere ogen. Aanbevolen lectuur.
LikeLike
Beste Chris,
van alle beleidsniveaus vind ik dat de provincie (toch provincie Antwerpen, over de andere provincies kan ik niet oordelen) op het vlak van fietsinfrastructuur zowat het beste werk levert van alle beleidsniveaus. Ik weet dat er veel goede wil en kennis aanwezig is (trouwens niet enkel bij de provincie, ook bij stad Antwerpen). Daarom vind ik het zo verschrikkelijk spijtig dat het eindresultaat vaak maar ‘half werk’ is, hoewel ik weet dat men zich daar ook bij de provincie en stad Antwerpen (deels) van bewust is.
Als ik dan in De Trapper (jaargang 4, nr. 4) lees:
“De helft van de fiets-o-strade Antwerpen-Mechelen is intussen gerealiseerd. Dankzij de heraanleg van het fietspad aan de Roderveldlaan in Berchem kun je nu fietsen vanaf het station Antwerpen Centraal tot in Kontich. ”
dan wringt dat en vind ik dat de provincie (in haar officiële communicatie) wel erg snel tevreden is.
Ook op de website van provincie Antwerpen suggereert men dat het grootste deel van de fiets-o-strade tussen Antwerpen Centraal en Antwerpen Berchem zo goed als af is (http://www.provant.be/mobiliteit/fietsen/fietsostrades/antwerpen-mechelen/index.jsp). (Op het stuk tussen de Cuperusstraat en de Stanleystraat na.)
Mijn inziens ligt er tussen Antwerpen Centraal en Kontich nog geen fietssnelweg (sommige stukken wel, maar nog niet volledig), is er tussen Antwerpen Centraal en Antwerpen Berchem niet enkel nog werk aan het stuk Cuperusstraat en Stanleystraat en vind ik niet dat de helft van de verbinding tussen Antwerpen Centraal en Mechelen de naam fiets-o-strade waardig is. Een beetje meer bescheidenheid in de communicatie (waarvoor u natuurlijk niet verantwoordelijk bent) zou ik dan ook een goede zaak vinden.
(Wat natuurlijk niet wegneemt dat het nu al aanzienlijk beter en veiliger fietsen is van Antwerpen Centraal tot Kontich dan enkele jaren geleden.)
Maar dat gezegd zijn, stel ik voor dat we mogelijk verdere discussie, gedachtenwisseling hierover laten voor onze volgende ontmoeting.
LikeLike
De uitholling van het concept fietssnelweg (of fietsostrade) wordt alleen maar erger. Enkel voorbeelden op dit te verduidelijken:
Aan de ingang van de fietsparking aan het station Antwerpen Centraal staat al maanden een bord dat suggereert dat de fietssnelweg tussen het station van Berchem en het station Antwerpen Centraal af is. De bruikbare breedte van dat fietspad bedraagt op sommige plaatsen minder dan 2 meter, er zijn veel vervelende hoogteverschillen, hier en daar een gevaarlijk putjes, het fietspad moet ook dienen als uit- en instapplaats voor taxigebruikers en bestuurders en je komt er een behoorlijk aantal verkeerslichten tegen. Het mag dan een redelijk fietspad zijn, maar ook niet meer dan dat.
Ook diverse andere delen tussen Antwerpen en Mechelen worden door de provincie als ‘klaar’ beschouwd, maar voldoende in de verste verte niet aan de normen die men mag stellen voor fietssnelwegen.
Ook in dit filmpje: http://www.atv.be/item/fiets-o-strade-naar-werk-school stelt men een fietssnelweg van 2,50 m voor als ‘breed’, terwijl in de beelden (seconde 34) duidelijk is dat de praktisch bruikbare breedte soms minder dan 2 meter bedraagt. 2,50 meter lijkt me voor een fietssnelweg sowieso al het absolute minimum, maar om echt van een fietssnelweg te kunnen spreken is een breedte van minimum 3 meter toch wel aangewezen.
En nu ook weer in de laatste de ‘De Trapper’ (http://www.provant.be/nieuwsbrieven/uitgaves/mobiliteit/fietsen/de_trapper_jg5nr3_september201.jsp) toont men trotst een foto van een stuk fietssnelweg in de Koning Albertlei (‘De fietsostrade leeft in Kapellen’). Wat ik zie is echter een fietspad in tegels dat gedeeld dient te worden met voetgangers, een theoretische breedte heeft van ongeveer drie meter, maar geprangd zit tussen geparkeerde wagens (met duidelijk te weinig bufferruimte) en hagen en palen, waardoor de veilig bruikbare breedte ook weer ergens rond de 2 meter strandt.
Voorlopig ziet het er naar uit dat fietssnelwegen een verre droom blijven in en rond Antwerpen.
LikeLike
@Renaat, in het het filmpje spreken nog maar van “meer dan 2.5 meter” terwijl in theorie een velostrade (vind ik persoonlijk beter klinken) toch wel 3m breed moet zijn. Hier wordt met 3 personen naast elkaar rijden al krap, 4 personen ( per 2 en de tegenliggers ook per 2) zou toch het minimum moeten zijn. Als ik dat fietspad zie denk ik ook gewoon: “fietspad”. Ik vind hier eigenlijk niets speciaal aan, het is een zonde dat zo’n fietspad in België al als speciaal wordt beschouwd.
LikeLike
Kris en andere Chris,
Snel reageren op meldingen van glas/ (minder snel voor onkruid… op fietspad via fietsmeldpunt. Dat is voor fietsers vééél belangrijker dan een naam bedenken voor een fietspad.
LikeLike
Johan,
Als andere Chris en deze andere Kris zich hoofdzakelijk met dit soort discussies zouden bezighouden, zou je een punt hebben. Nu niet. Bovendien: je onderschat de kracht van de taal. In mobiliteitsbeleid (en elk ander beleid trouwens ook) wordt een groot deel van de uitkomst van het debat bepaald door de taal die wordt gebruikt. Om maar één voorbeeld te geven: zolang politici bij de heraanleg van een straat blijven spreken in termen van ‘verloren’ parkeerplaatsen, verlies je dat pleit. Als de fietsersbeweging werk wil maken van comfortabele, snelle en veilige fietsverbindingen, dan moet ze een prachtig woord bedenken om dat idee aan de man te brengen.
Daarom!
Groeten,
Kris
LikeLike
Ondertussen heb ik al ondervonden dat de sluikstortcel van Antwerpen binnen 24 glas en andere rommel opruimt op het fietspad. Het fietsmeldpunt (als er al gereageerd wordt) vraagt tot 15 dagen geduld.
LikeLike
wat ik me afvraag : wat hébt u tegen sanseveria’s ;-)???
Voor de rest : een naam is maar een naam hé. Oké, het bekt moeilijk, maar zolang je er goed en veilig op rijdt heb ik er geen problemen mee 🙂
Groetjes!!
Maman Verte-liefhebster van de fifties en bijhorende sanseveria’s.
LikeLike
Een naam is toch meer dan een naam. Een naam zegt soms iets over achterliggende gedachtegoed, maar heeft ook een functionele betekenis. Daarom vind ik het absurd dat een provincie absoluut een eigen – weinig zeggende – naam wil hebben voor een bepaald fietspadtype niettegenstaande er al een meer in gebruik zijnde naam is, namelijk fietssnelweg. Een naam die mijn inziens veel duidelijker is en waarvan iedereen onmiddellijk begrijpt wat er bedoeld wordt.
LikeLike
Wat ook de naam weze, het zou een mooie realisatie geweest zijn tussen Centraal en Berchem als al die slechte overgangen en verkeerslichten en… er niet waren geweest. Eerlijk, ik mijd liever dat Antwerpse stukje fietsostrade. Dat is pas erg, want dat betekent dat de vertaling van het concept op dat deel mislukt is. Waarom werd de fietsostrade niet voorzien van niet gelijkgrondse kruisingen ? Alleen dan doorstaat de ‘fietsostrade’ de vergelijking met de autostrade. Juist, te duur. Eens te meer een bewijs dat in Vlaanderen allesbehalve het STOP-principe wordt gehanteerd door het beleid.
Ik dwaal af…
Ik vind velostrade wel geslaagd, vooral in Antwerpen. Het sluit naadloos aan bij het Velo-concept (dat weliswaar voorlopig ophoud eens voorbij de Singel). Ik vind fietssnelweg dan weer mooier Nederlands.
LikeLike
Allewedertje, dat is helemaal niet waar ik het over heb. Wat ik zeg is dat het an sich eenvoudiger is om een fietssnelweg aan te leggen en berijdbaar te houden dan een autosnelweg.
Het lijkt me overigens nogal vreemd om pas aan fietsinfrastructuur te denken zodra je er in slaagt de traditionele snelweg goed te onderhouden. Alsof die twee op die manier samenhangen dat de ene in orde moet zijn vooraleer je in de andere gaat investeren.
LikeLike
Pingback: Bijdrage aan het coronawoordenboek | De Andere Kris Peeters
Pingback: Gidsland Nederland | De Andere Kris Peeters